Başsavcı Nasıl Olunur? Başsavcı Nasıl Atanır?

Başsavcı Nasıl Olunur? Başsavcı Nasıl Atanır?. Cumhuriyet başsavcısı cumhuriyet savcısının hiyerarşik amiridir. Cumhuriyet savcısı ihbar veya başka bir şeklide Türk Kanunlarına göre bir suçun işlendiği şüphesi uyandıran bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen soruşturmaya başlar.

Başsavcı Nasıl Olunur?

Avukatlığa hak kazanabilmek için gerekli koşulların Avukatlık Kanunu’nda sayılması gibi, hakim / savcı olabilmenin koşulları, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu‘nda düzenlenmiştir. Buna göre, hakimlik / savcılık mesleğine hak kazanabilmek için belirli niteliklere sahip olmak gerekir. 2802 sayılı kanunun Adaylık Dönemi başlıklı İkinci Kısımda yer alan Birinci Bölümü, bu hususlara ilişkin hükümler içermektedir. Kanunun 7. maddesinde de belirtildiği üzere, hakimlik ve savcılık mesleğine hak kazanabilmek için belirli niteliklere sahip olmak gerekir. Bu niteliklere sahip olunmasından sonra başlayan adaylık süreci de başarı ile tamamlanmalıdır.

Savcı olmak isteyen kişinin 4 yıllık Hukuk Fakültelerinde lisans eğitimi almaları gerekmekte olup Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nda başarı elde etmelidir. Adalet Bakanlığı ile ÖSYM tarafından düzenlenen savcılık sınavında başarılı olmak da aranan diğer kriterlerden biridir.

Adayların Nitelikleri Madde 8: Adaylığa atanabilmek için :

a) Türk vatandaşı olmak,
b) Giriş sınavının yapıldığı tarih itibarıyla otuzbeş yaşını doldurmamış olmak,
c) Adli yargı adayları için; hukuk fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye‘deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak,
İdarî yargı adayları için; hukuk fakültesinden mezun olmak veya yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye’de hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarı belgesi almış bulunmak, hukuk fakültesinden mezun olanlar dışından alınacak adaylar bakımından, her dönemde alınacak aday sayısının yüzde yirmisini geçmemek üzere ihtiyaç oranında, hukuk veya hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idarî bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yüksek öğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olmak,
d) Kamu haklarından yasaklı olmamak,
e) (Mülga)
f) Askerlik durumu itibariyle askerlikle ilgisi bulunmamak veya muvazzaflık hizmetini yapmış yahut ertelenmiş veya yedeğe geçirilmiş olmak,
g) Hakimlik ve savcılık görevlerini sürekli olarak yurdun her yerinde yapmasına engel olabilecek vücut ve akıl hastalığı veya sakatlığı, alışılmışın dışında çevrenin yadırgayacağı şekilde konuşma ve organlarının hareketini kontrol zorluğu çekmek gibi özürlü durumları bulunmamak,
h) Taksirli suçlar hariç olmak üzere, üç aydan fazla hapis veya affa uğramış olsa bile Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlarla zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı bir suçtan veya kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma suçlarından dolayı hükümlü bulunmamak veya bu suçlardan veya taksirli suçlar hariç olmak üzere üç aydan fazla hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren bir fiilden dolayı soruşturma veya kovuşturma altında olmamak.
ı) Yazılı yarışma sınavı ile mülakatta başarı göstermek,
j) Hakimlik ve savcılık mesleğine yakışmayacak tutum ve davranışlarda bulunmamış olmak,
k) Avukatlık mesleğinden adaylığa geçmek isteyenler için; yukarıdaki (ı) bendi hariç diğer şartları taşımakla birlikte, mesleklerinde fiilen en az beş yıl çalışmış, giriş sınavının yapıldığı tarih itibariyle kırkbeş yaşını doldurmamış ve kendi aralarında yapılacak olan yazılı yarışma sınavında ve mülâkatta başarılı olmak,
şarttır.

Yazılı Sınav

Bu koşullar sahip hakim / savcı aday adayları, Adalet Bakanlığı’nın belirlediği kontenjanlar dahilinden, ÖSYM tarafından düzenlenen bir sınava tabi tutulur. Sınav, Genel Yetenek ve Genel Kültür ile Alan Bilgisi bölümlerinden oluşur. Genel Kültür sorularının puan hesaplanmasındaki ağırlığı %20′dir. Genel Yetenek ve Genel Kültür kısmında Türkçe, Matematik, Türk Kültür ve Medeniyetleri, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ve Temel Yurttaşlık Bilgisi konularından sorular bulunur. Alan Bilgisi kısmında ise, Adli Yargı Hakimliği Sınavlarında Anayasa Hukuku, Medenî Hukuk, Borçlar Hukuku, Hukuk Yargılama Usulü, Ticaret Hukuku, İcra ve İflâs Hukuku, Ceza Hukuku, Ceza Yargılama Usulü, İdarî Yargılama Usulü ve İdare Hukuku; İdari Yargı Hakimliği Sınavlarında ise, Anayasa Hukuku, İdare hukuku, İdarî Yargılama Usulü, Hukuk Yargılama Usulü, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Medenî Hukuk, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Vergi Hukuku, Vergi Usul Hukuku ve Maliye-Ekonomi konularından sorular bulunur.
Sınav, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir ve 70 puan alanlar sınavı kazanmış sayılır. Aday adayları puan sırasına göre sıralanarak bir liste hazırlanır. Bu listeden, o sınav için ilan edilmiş kadro sayısının iki katı kadar aday adayı, sözlü mülakata katılmaya hak kazanmış olur.

Mülakat

Yazılı sınavda başarılı olarak mülakata katılmaya hak kazananlar, bir sözlü mülakattan da geçmek zorundadır. Mülakat için oluşturulan kurul, Adalet Bakanlığı Müsteşarı veya görevlendireceği Müsteşar Yardımcısı başkanlığında, Teftiş Kurulu Başkanı, Ceza İşleri, Hukuk İşleri ve Personel Genel Müdürleri ile Türkiye Adalet Akademisi Yönetim Kurulunun her sınav için kendi üyeleri arasından belirleyeceği iki üye olmak üzere toplam yedi üyeden oluşur.
Mülakatta aday adayının, muhakeme gücü, bir konuyu kavrayıp özetleme ve ifade yeteneği, genel ve fizikî görünümü, davranış ve tepkilerinin mesleğe uygunluğunun ve liyakati, yetenek ve kültürü, çağdaş bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı gibi hususlar puan vermek suretiyle değerlendirilir.

Değerlendirme

Mülakat sonrası, yazılı sınav puanının %70′i ve mülakat puanının %30′u alınarak bir puan belirlemesi yapılır ve aday adayları puanlarına göre sıralanır. En çok puan alandan başlamak üzere hazırlanan listede, açıklanan kadro kadar aday adayı, başarılı kabul edilerek hakimlik / savcılık stajına başlamaya hak kazanır.

Staj

Hakimlik / Savcılık adaylığı dönemi (staj), 4954 Sayılı Türkiye Adalet Akademisi Kanunu‘na 08.08.2011 tarihinde 650 sayılı K.H.K. ile eklenen geçici 11. maddeye göre beş yıl süreyle 1 yıla indirilmiştir. Ancak uygulamada bu süre uzayabilmektedir.
Stajın yapılması, Adli Yargı Hakim ve Savcı Adayları ile İdari Yargı Hakim Adaylarının Staj Dönemi ile Staj Mahkemelerine İlişkin Yönetmelik hükümlerine tabidir. Bu yönetmelik hükümlerine göre, gerek adli ve idari yargı hakim adayları ve gerekce savcı adaylarının, Yargıtay ve Danıştay stajları, hangi mahkemede ne kadar süre ile staj göreceği, Adalet Akademisi’nde alacakları eğitim ve bunun süresi gibi hususlar düzenlenmiştir.
Tüm bu süreçleri başarı ile tamamlayan hakim / savcı adayı, eğitimin sonunda son bir sınava tabi tutulur. Bu sınavı da başarıyla tamamlayan adaylar, hakimlik / savcılık mesleği için bir engelinin bulunmaması halinde ataması yapılarak mesleğe başlarlar.