Kaptan Nasıl Olunur? Gemi Kaptanı Hangi Bölümden Olunur?

Kaptan Nasıl Olunur? Gemi Kaptanı Hangi Bölümden Olunur?. Bir geminin veya farklı boyutlardaki deniz araçlarının komutasını gerçekleştiren kişiye kaptan denir. Kaptanlar uzak yol ve yakın yol kaptanı olmak üzere ikiye ayrılır. Gelin hep birlikte Gemi Kaptanı olmak isteyenlerin en çok merak ettiği soruların yanıtlarını öğrenelim…

Kaptan Nasıl Olunur?

Kaptanlık serüvenine denizcilik lisesinde başlayabileceğiniz gibi herhangi bir liseden mezun olup üniversitede denizcilik fakültesi okuyarak da başlayabilirsiniz.

Gemi Kaptanı Hangi Bölümden Olunur?

Meslek liselerinin denizcilik alanları bulunmaktadır. Öğrenciler ortaöğretimi tamamlamanın ardından meslek liselerinden denizcilik mesleğine giriş yapabilirler. ÖSYM’nin (Öğrenci Seçme Ve Yerleştirme Merkezi) açmış olduğu üniversiteye giriş sınavına girerek ön lisans ya da lisans bölümleri bulunan denizcilik alanlarını seçebilirler. Sadece lise mezuniyeti ile kalmak istenirse ders konularını şu başlıklar oluşturacaktır.

Gemi Yönetimi
Makine Zabitliği
Su Ürünleri Üretimi
Balıkçı Gemisi Kaptanlığı
Yat Kaptanlığı
Gemi Otomasyonu
Gemi Elektroniği ve Haberleşme

Meslek Denizcilik Liselerinden bir üst düzeye geçersek devlet ya da vakıf üniversitelerinin ön lisans programlarına bakabiliriz. ÖSYM’nin üniversiteye giriş sınavına girdikten sonra yeterli puanı alarak ön lisans programlarına kayıt olabilirsiniz. Türkiye’de bulunan ön lisans programlarından bazıları şunlardır:

Deniz Ulaştırma İşletme Programı
Gemi Aşçılığı Programı
Mekatronik Programı

Lojistik Programı

Yat İşletme ve Yönetimi Programı (Yat Kaptanlığı)
Deniz ve Liman İşletmeciliği Programı
Deniz Brokerliği Programı

Yukarıda yazılı olan programlar 2 yıllık eğitim vermektedir. Bu bölümlerden Deniz Ulaştırma İşletme Programını ele alalım. Bu bölümü tamamladıktan sonra deniz stajlarını tamamlamalısınız. 2 yıllık eğitimin ardından DGS’ye (Dikey Geçiş Sınavı) girerek Deniz İşletmeciliği ve Yönetimi, Denizcilik İşletmeleri Yönetimi, Güverte, İşletme, Lojistik Yönetimi, Uluslararası Ticaret lisans programlarına geçiş yapabilirsiniz. Ayrıca gemilerde çalışacak olan tüm gemi adamlarının başlıca görmek zorunda olduğu eğitimler STCW (Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers) başlığı altında toplanmıştır ve şöyle sıralanabilir:

Temel İlkyardım belgesi
Denizde Kişisel Can Kurtarma Teknikleri belgesi
Yangın Önleme ve Yangınla Mücadele belgesi
Personel Güvenliği ve Sosyal Sorumluluk belgesi
Cankurtarma Araçlarını Kullanma Yeterliği belgesi
Radar Gözlem ve Plotlama belgesi
Otomatik Radar Plotlama Aygıtları (ARPA) Kullanma belgesi
Elektronik Harita Gösterimi ve Bilgi Sistemi belgesi
Köprüüstü Kaynak Yönetimi belgesi
Makine Dairesi Kaynak Yönetimi belgesi
İleri Yangınla Mücadele belgesi
Petrol Tankeri Tanıtım belgesi
Petrol Tankeri İşlemleri belgesi
Kimyasal Madde Tankeri Tanıtım belgesi
Sıvılaştırılmış Gaz Tankeri Tanıtım belgesi
Sıvılaştırılmış Gaz Tankeri İşlemleri belgesi
Belirlenmiş Güvenlik Görevleri belgesi
Güvenlik Farkındalık belgesi
Gemi Güvenlik Zabiti belgesi
Yolcu Gemisinde Çalışma Yeterliği belgesi
Hızlı Cankurtarma Botu Kullanma Yeterliği belgesi

Bu belgelerin alınmasının amacı ilki 1978’de imzalanmış olan sözleşmedir. Bu sözleşme 1995 yılında yenilenmiştir. Sözleşme ise dünya genelinde dini, ırkı, milleti ne olursa olsun tüm gemi adamlarını tek bir standart altında toplamaktır. Tüm gemi adamlarını tek tip hale getirebilmektir. Bu belgelerinin geneline ise STCW sertifikası denilmektedir. Eğitim serüvenimize sırasıyla devam ettiğimizde karşımıza denizcilik fakülteleri çıkar. Lisans düzeyinde eğitim görmek isterseniz devlet ya da özel üniversitelerin denizcilik fakültelerini seçebilirsiniz. Mezun olduktan sonra ulusal ve uluslararası filolarda, denizcilik şirketlerinde orta ve üst düzey yöneticilik kariyeri yapabilirsiniz. Kamu kurumlarının düzenlediği sınavlar aracılığıyla ise uzakyol kaptanlığı, limanlarda kılavuz kaptanlık gibi farklı pozisyonlarda çalışabilirsiniz.

Gemi Kaptanı Olmak İçin Ne Gerekir?

Gemi kaptanları kullandıkları gemilere ve çalıştıkları mesafelere göre çeşitlilik göstermektedir. Özellikle uzunyol kaptanı olmayı tercih edecek olursanız aylarca ailenizden, sevdiklerinizden uzakta, denizin üzerinde bir yaşam mücadelesi vereceksiniz. Sürekli aynı insanlarla ve aylarca gemide kalıp toprağa adım atamayabilirsiniz. Deniz tutkunuz yoksa kaptanlık, işkence haline gelebilecek bir meslek anlamına geliyor.

Yat Kaptanı Nasıl Olunur?

Yat kaptanı olmak için bazı kurslar bu sertifikayı verebilmektedir. Eğitime 18 yaşını doldurmuş, T.C vatandaşı olan herkes katılabilir. Eğitim programına meslek edinmek isteyenler ve tekne sahibi olan ya da olmak isteyenler katılabilir. Yat kaptanlığı belgesi ile yat sınıfına giren 500 GRT’ye kadar özel ve ticari tüm teknelerde kaptanlık yapabilirsiniz. Eğitimin tamamlanmasının ardından Liman Başkanlıklarınca yapılan sınavlarda başarılı olmanız halinde uluslararası geçerliliği olan yat kaptanı belgesini almaya hak kazanırsınız.

Kaptanların Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Kaptanlar uzak yol ve yakın yol kaptanı olmak üzere ikiye ayrılır. Hangi kaptanlık sıfatına sahip olunduğuna ve yönetilen deniz aracının türüne göre kaptanın görev tanımı farklılıklar göstermektedir. Kaptanın genel sorumlulukları şu başlıklar altında toplanabilir;

Gemi veya diğer deniz araçlarını yönetmek,
Telsiz, derinlik bulucu, radar, ışık, şamandıra veya deniz fenerini kullanarak gemiye yön vermek,
En uygun ulaşım rotasını veya hızını seçmek,
Navigasyonu hava koşullarına göre ayarlamak,
Geminin ve ekipmanın verimli ve emniyetli bir şekilde çalışmasını ve yönetmeliklere uygunluğunu sağlamak için gemiyi denetlemek,
Hidrolik sıvısı, hava basıncı veya oksijenin yeterli seviyede olduğunu doğrulamak için göstergeleri okumak,
Mürettebat ile güvenlik tatbikatları yapmak,
Motor, vinç, seyir sistemi, yangın söndürücüler veya can koruyucular gibi gemi ekipmanlarının bakımının yapıldığından emin olmak,
Günlük faaliyetlerin kayıtlarını tutmak,
Personel raporları, gemi konumu ve hareketleri, hava ve deniz koşulları, kirlilik kontrol çalışmaları, kargo veya yolcu bilgilerini kayıt altına almak,
Gemiye yakıt ve sarf malzemesi temin edilmesini veya hasarların onarılmasını talep etmek.