Kamu İç Denetçi Nedir? İç Denetçi Nasıl Olunur?
Kamu İç Denetçi Nedir? İç Denetçi Nasıl Olunur?. İç denetçi, özel şirket ya da kamu kurumlarının risk yönetimi ve iç işleyiş süreçlerinin işleyişlerini eksik ve sorunlarını raporlayarak yetkililere bildiren ve ön görülen eksiklikleri giderilerek kurumun amaçlarına ulaşmasını sağlayan kişidir. Günümüzde kamu kurumları, bankalar, telekomünikasyon şirketleri gibi kurumlarda denetimler düzenli aralıklarla İç denetçiler tarafından yapılmaktadır.
Kamu İç Denetçi Nedir?
İç denetçi, özel şirketler veya kamu kurumlarının risk yönetimi ve iç işleyiş süreçlerini izleyip değerlendiren bir profesyoneldir. İç denetçilerin görevleri arasında kurumun yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek, kaynakların etkili kullanımını incelemek, bilgilerin doğruluğunu denetlemek, harcama sonrası yasal uygunluk denetimi yapmak, mali yönetim süreçlerini denetlemek ve performans göstergelerini değerlendirmek gibi önemli sorumluluklar bulunmaktadır.
İç Denetçi Nasıl Olunur?
İç denetçi olabilmek için belirli bir bölümden veya fakülteden mezun olma şartı olmamasına rağmen genelde denetçiler İktisadi ve idari Bilimler Fakültesi (İİBF) ve Mühendislik Fakültesi mezunları daha çok tercih edilir. İş denetçi olmak isteyenler için şart olan bazı sertifikalar vardır. Türkiye’de iç denetimde uluslararası bir sertifika olan CIA (Certified Internal Auditor) sertifikasına sahip olmak gereklidir. Ülkemizde bu sertifikayı Türkiye İç Denetim Entitüsü (TİDE) vermektedir. TİDE bu sertifikanın yanında daha çok özel sektörde istenilen CISA (Certified Information System Auditor), CCSA (Certified Control Self Assessment) ve CGAP (Certified Governmert Auditing Professionel) gibi sertifikalarda vermektedir.
Kamu sektörü içinse durum biraz daha farklıdır. Maliye Bakanlığınca verilen iç denetçi adayı eğitimi sonunda bir yazılı sınav yapılır ve başarılı olanlar Kamu İç Denetçisi sertifikası alma hakkı kazanır. Bu sertifikayı alan denetçiler İç Denetim Koordinasyon Kurulu bünyesinde kamu idarelerinin iç denetimlerini yaparlar. Peki çalıştık, sınavlara girdik, sertifikaları aldık gözüyle bakıyoruz, çerçevelerimizi hazırladık, yetiyor mu? Tabi ki yetmiyor. CIA sertifikası almadan önce denetim yapılacak alanda tecrübe istenmektedir. O da ilgili düzenlemede şu şekilde geçmektedir: “CIA adayları 24 aylık iç denetim veya muadil bir alan tecrübesine sahip olmalıdır.
Muadil alan tecrübesi; dış denetim, kalite güvence denetimi, uygunluk denetimi de dahil olmak üzere denetim/değerlendirme faaliyetlerine ilişkin tecrübeyi ifade eder.” Yani sonuç olarak aldığınız sertifika “Bu kişi iç denetim yapabilir” ifadesini gösteren bir belge olacaktır. Ancak ” Hangi alanda iç denetim yapabilir?” sorusuna cevap vermeyecektir. İşte burada iş ve/veya denetim tecrübesi devreye girerek kişinin yeterliliğini ortaya koyacaktır. Yine de bu kadar zorluktan sonra azda olsa sevindirici birkaç detay verelim; Yüksek lisans diploması 1 yıllık iç denetim tecrübesine eş değer sayılmaktadır. Yani ilgili alanda bir yüksek lisansınız varsa 1 yıl tecrübeli sayılıyorsunuz. Lisans öğrencisiyken de denetçi olmak için CIA sınavlarına girilebilir.
Hatta öğrenci iseniz sınav ücretinden indirim bile kazanabilirsiniz, bunun için başvurunuza kayıtlı olduğunuz üniversiteden alacağınız yeni tarihli bir “tam zamanlı öğrenci durum belgesi” eklemeniz gerekiyor. Elbette burada yazdığımız sınavlar tek değil, uluslar arası geçerliliği olan sertifikaları verme ve sınav yapma yetkisine sahip bir çok akredite kurum var. Bu kurumlar reklama gireceği için yazmıyoruz ama internetten bulabilirsiniz. Burada sadece bir örnek olarak CIA kullanılmıştır.
İç Denetçi Ne İş Yapar?
- iç denetçi firma ve şirketlerin daha iyi performans göstermeleri için denetim görevini icra eder.
- İç denetçi firma ve şirketleri veya bu şirketlerin ilgili departmanlarını denetler.
- İç denetçi şirket, firma veya departmandaki üretimi, işleyişi, sorunları, aksaklıkları denetler.
- İç denetçi insan kaynakları pozisyonunu, uygulanan politikayı denetler.
- iç denetçi satın alma departmanını, pazarlama departmanını denetler. Satış ve satış raporlarını inceleyerek raporuna ekler.
- iç denetçi muhasebe birimini denetler. Muhasebedeki tüm işleyişi, raporları, girdi ve çıktıları ve çalışanları denetler.
- iç denetçi idari işleyişi denetler. İdari işlerin görevlerini yapıp yapmadığını inceler. İşleyiş hızına ve düzenine bakar.
İlginizi Çekebilir 👇
👉 Öğrenci Gündemi’ ni İnstagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız
