Felsefe İle İlgilenenlerin Bilmesi Gereken Terimler
Felsefe dünyasında sıkça karşılaşılan ve anlaması önemli olan temel terimleri paylaştık. Bu makalemizde, felsefi düşünceleri daha iyi kavrayabilmeniz için gerekli olan önemli kavramlara ulaşabilirsiniz.
Felsefe İle İlgilenenlerin Bilmesi Gereken Terimler. Düşünmek, sorgulamak çağımızın 21. yüzyıl da eksikliğini en çok hissettiğimiz kavramlar. Çok ihtiyacımız olduğu kadar çok göz ardı ettiğimiz şey. İşte, yeni başlayanlar ya da bilgilerini tazelemek isteyenler için, Felsefe ile ilgili bilinmesi gereken temel kavramlar!
Felsefe İle İlgilenenlerin Bilmesi Gereken Terimler
Felsefe, insanın varlık, bilgi, ahlak, mantık ve anlam gibi temel soruları sorması ve bu sorulara yanıtlar aramasıdır. Felsefe dünyasında sıkça karşılaşılan bazı terimler, konuları daha derinlemesine anlamamıza yardımcı olabilir. Bu terimler, bazen ilk başta karmaşık gelebilir, ancak doğru bir şekilde öğrenildiklerinde felsefi düşünceleri daha kolay kavrayabiliriz. Bu makalede, felsefe ile ilgilenenlerin bilmesi gereken temel terimleri açıklayarak, felsefi düşünme sürecine daha sağlam bir temel atmayı hedefliyoruz.
1) AMPİRİZM (Empirizm)
Bilginin sadece duyumlardan geldiğine ve deney dışında hiçbir yoldan bilgi edinilemeyeceğine inanılan öğretidir.
2) ANALİTİK FELSEFE
2. Dünya Savaşından sonra İngiltere, ABD ve bazı İskandinav ülkelerinde yaygınlaşan; felsefenin asıl uğraş alanının dil ve dildeki kavramları çözümlemek olduğunu savunan felsefe akımıdır.
3) ARKHE
Batı Anadolu kıyılarındaki kentlerde yaşamış, Sokrates öncesi filozofların “temel”, “ana madde” anlamı kazandırdıkları sözcüktür. Thales her şeyin arkhesi su demiştir. Aneksimenes ise bunun hava olduğunu söylemiştir.
4) DETERMİNİZM
Ahlaki seçimler dahil bütün olayları, özgür iradeyi ve insanın başka türlü davranabilmesi olanağını dışlayan, önceden var olan nedenler ile belirlendiğini savunan felsefi kuramdır.
5) DİYALEKTİK
Kavramlar arasındaki karşıtlık ilişkisinden yola çıkarak bunu doğruya varan süreçlerin açığa çıkarılmasında bir ilke olarak kullanan düşünme ve araştırma yoludur.
6) DOGMATİZM
Din ya da yetkelerce ileri sürülen düşünce ve ilkeleri kanıt aramaksızın ve eleştirmeksizin kabullenen anlayıştır.
7) ELEŞTİRİCİLİK (Kritisizm)
Kant’ın us ve bilginin sınırını ve olanaklarını saptamak üzere, özellikle dogmacılığın ve kuşkuculuğun karşısına koyduğu felsefe yöntemidir.
8) EPİSTEMOLOJİ
İnsan bilgisinin yapısını ve geçerliliğini inceleyen felsefe dalıdır.
9) ESTETİK
Güzeli ve güzel sanatların doğasını inceleyen felsefe dalıdır.
10) VAROLUŞÇULUK
Varlığın ve varoluşun özden, içerikten önce geldiğini, yani insanın önce var olduğunu, daha sonra tutum ve davranışlarıyla, eylemleriyle kendini sürekli olarak biçimlendirdiğini öne süren; insan ne ise o değil, ne olmuşsa odur diyen felsefe ve yazın akımıdır.
11) PRAGMATİZM
Ahlakın hedefini, insan gereksinim ve isteklerinin karşılanması, insanların ahlaksal olarak gelişmesi ve daha iyi bir toplumun oluşması olarak kabul eden felsefe akımıdır.
12) HAZCILIK
Yaşamın anlamını hazda bulan dünya görüşüdür.
13) HİÇÇİLİK (Nihilizm)
Var olan görüşlere, değerlere ve düzene karşı çıkan; hiçbir değer tanımayan görüşlere verilen addır.
14) İDEA
Platon’a göre algılarla kavradığımız nesnelerin orijinal formları ve örnekleridir. Var olan her şeyi düşünceye bağlayan, düşünce dışında nesnel bir gerçekliğin var olduğunu kabul etmeyen felsefe öğretisi ise İdealizm’dir.
15) İNSANCILIK (Hümanizm)
İnsanın değer ve saygınlığına, insan olmaya ve insanlığa olan us inancıdır.
16) KUŞKUCULUK
Gerçekliğin özünü bilmenin olanaklı olmadığını ileri süren öğretiler bütünüdür.
17) MATERYALİZM
Evrendeki tek cevherin madde olduğunu ve bütün varlıkların maddeden türediğini öne süren görüştür.
18) NİHİLİZM
Yalnızca bilimsel doğruları temel alır, sadece bilimin toplumsal sorunların üstesinden gelebileceğini ve bütün kötülüklerin cehaletten kaynaklandığını kabul eder.
19) FENOMENOLOJİ
Olayların ideal varlığını inceleme ve betimleme yöntemidir.
20) POZİTİVİZM
Araştırmalarını olgulara, gerçeklere dayayan ve deneyle denetlenmeyen soruları sözde soru olarak niteleyen felsefe doğrultusudur. .
21) ONTOLOJİ
Varlığı bütünüyle inceleyen felsefe dalıdır. Bir diğer ismi varlık bilimidir.
22) RASYONALİZM
Hakikatin ölçütünü duyularda değil, düşünmede ve çıkarımlarda bulan öğretilerin genel adıdır.
23) REALİZM
Bilinçten bağımsız bir gerçekliğin var olduğunu kabul eden öğretidir.
İlginizi Çekebilir 👇
👉 Ölmeden Önce Herkesin Okuması Gereken 75 Felsefe Kitabı
👉 Öğrenci Gündemi’ ni İnstagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız
