Mete Yabgu
Mete Yabgu. Chicago Üniversitesi bünyesinde 2003’te yapılan bir araştırmada, Moğolistan’da Egyin Gol’de bulunan Asya Hunları dönemine ait insan kalıntılarıyla Anadolu’da Türklerden alınan genetik verilerin birbiriyle uyuştuğu tespit edilmiştir.
Mete Yabgu Hayatı
Bölge, Çin’liler için paralı askerlik yapan Yueshi’leri ve onların etrafında yaşayan diğer halkları mağlup eden Teoman(Touman) ve oğlu Mete(Motun)’nin Hiung-nu’lar adı altında tüm Türk ve Tunguz boylarını bir araya getirerek Büyük Hun imparatorluğunun temelini attığı yerdir, konu hakkında M.ö. 250 Çin kaynaklarında ” bütün yay gerip ok atan halklar bize karşı birleşip güçlendiler” şeklinde ifade edilmektedir.
Çin Seddinin yapımına başlandığı fakat tamamlanmadığı ve Çin’de iç karışıklıkların sürdüğü bir dönemde Tung-huları ve Yüe-Çileri hakimiyet altına aldıktan sonra büyük bir ordu ile Çin’e yönelen Mete, Mö. 197 yılında yaşanan Pe-Teng kuşatmasında İmparator Kao ve birliklerini kuşatmış ve günlerce süren savaşın ardından İmparator Kao’nun yenilgiyi kabul etmesiyle Çin’i yıllık vergiye bağlamıştı..
Han dönemindeki Çinliler, Hiung-nu’ları “güçlü, savaşçı ama zayıf bir kültüre sahip olan bir halk” olarak tarif etmişler fakat çok yüksek ve gelişmiş olan savaşma sanatlarını özellikle ok atıp ata binme yeteneklerini övmüşlerdir..
Girdikleri Taht mücadelesi sonrasında babası Teoman’ı ve üvey kardeşini mağlup ederek tarih sahnesine çıkan Mete, Mö 174 yılında öldüğünde geriye; göçebe Altay/Bozkır kavimleri olan Türk, Tunguz ve Moğol boylarını çatısı altında birleştiren büyük bir imparatorluk bıraktı. Bu imparatorluk yaklaşık 18 milyon km2 büyüklüğe sahipti. İmparatorluğunun sınırları doğudan batıya Japon Denizi’nden İdil Nehrine ve kuzeyden güneye Sibirya’dan Tibet ve Keşmir’e uzanıyordu..
Çine ait (Han Shu 94a) kayıtlarında Çin Hanlığına gönderdiği mektupta Mete Han; “Gökteki Tanrının yardımı, savaşan erlerimizin ve atlarımızın gücüyle, karşı duranları itaate zorlayarak Yüe-chih’yı silip süpürmeyi başardık. Üstelik Lou-lan, Wu-sun ve Hu-chie kabileleriyle civardaki yirmi altı devleti de fethettik, böylece hepsi Hun halkının bir parçası oldu. Yay çekerek yaşayan tüm halkları artık tek ailede birleştirdik ve kuzeydeki ülkelerin hepsi halen egemenliğim altındadır. Ülkemde düzeni ve güvenliği sağladım. Herkes huzur içinde yaşamaktadır.
Gönderdiğim bir deve, iki cins at, dört araba ve sekiz koşum atın kabulünü rica ederim. Majesteleri eğer benim ve Hunlarımın Seddine yaklaşmamızı istemiyorlarsa, elçimin oraya gelişine kadar geri çekilmeleri gerekir” cümleleri ile devlet dili olarak nezaketi ve tehditi bir arada ustalıkla kullanmaktadır.
Tarih sahnesine çıktıkları günden bu yana savaşçılıkları ve Törelerine olan bağlılıkları ile bilinen Oğuz Türkleri Mete’yi Oğuz Han (Kağan), babası Teoman’ı ise Kara Han adı ile adlandırmaktadır..
Yabgu’ların önderliğinde Kutsal Tanrı Dağlarından Toros’lara, Baykal gölünden Balkan’lara uzanan yolculuğunda binlerce yıla, yüzlerce savaşa rağmen törelerine ve geleneklerine bağlı kalıp bir başka halkların Boyunduruğu altına girmeyen Oğuz Türkleri birbiri ardına kendi küllerinden yeniden doğan Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye gibi tarihte büyük izler bırakan Devletler ve dahi imparatorluklar kurmuştur…
Ölmüş ama attan düşmemiş, ölmüş fakat yenilmemiş, savaş meydanlarında bileği asla bükülmemiştir..
Bu sebepledir ki günümüz Türkiye’sinde Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) kuruluş tarihi Mete’nin tahta geçtiği MÖ 209 olarak kabul edilmektedir..
Eski İranlı tarihçi Raşidüddin Fazlullah’ın meşhur Oğuzname’sinde; “Dur durak bilmeden uzak Asya’dan bozkırları, dağları aşa aşa karınca misali kitleler halinde Anadolu’ya akan Türkler” şeklinde ifade ettiği bu Oğuz göçlerinin ardından Türkler yurt tuttukları bölgelerde yaşayan yerel halklarla etkileşim içine girse de, defaatle Türkiye’de Türk yok diyenlerin aksine damarlarındaki asil kanda, Ahlat’daki mezar taşlarından Kaz dağlarındaki adaklarda, Şamanların Rüyaları, İmamların Duaları, Pirlerin Niyazlarıyla şekillenen yaşamlarının her anında Yurtlarına olan sadakatlerinde Törelerini ve Tarihin tüm izlerini görmek mümkündür..
👉 Öğrenci Gündemi’ni Instagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız
