Rüçhan Hakkı Nasıl Alınır? Rüçhan Hakkı Kaç TL’den Satılır?

Rüçhan Hakkı Nasıl Alınır? Rüçhan Hakkı Kaç TL’den Satılır?. Borsada sıklıkla kullanılan Rüçhan hakkı ortakların bedelli sermaye artırımlarına mevcut ortakların öncelikle katılma hakkıdır. Bu hak, hisse senedine bağlı ‘Yeni Pay Alma Kuponları’ karşılığında ve ayrıca hisse senedi ibrazına gerek kalmaksızın kullandırılır. Rüçhan hakkı kullanım süresi en az 15, en çok 60 gündür.

Rüçhan Hakkı Nedir?

Rüçhan hakkı; ortaklıkların bedelli sermaye artırımlarına mevcut ortakların öncelikle katılma hakkıdır. Rüçhan hakkı kullanım süresi en az 15, en çok 60 gündür. Yeni pay alma haklarının alınıp satılabilmesi için işlem sırası açılır. Hisse senedi kuponlarının temsil ettiği hak, hisse senedi ibrazına gerek kalmaksızın kullanılır.

Borsada işlem gören şirketlerin, sermayelerini nakdi olarak artırma kararı almaları halinde; hissedarlar hisse senetleri üzerinde bulunan “Yeni Pay Alma (Rüçhan) Kuponu”nu kullanarak ve sermaye artış bedelini (mevcut hisselerin rüçhan hakkı kullanma değeri ile bedelli sermaye oranının çarpılması sonucu bulunur) ihraççı şirkete ödeyerek sermaye artışına iştirak etmekte ve sahip oldukları hisse senedi miktarını artırmaktadırlar.

Rüçhan hakkı kupon pazarı; yeni pay alma hakkı kuponlarının hisse senedinden bağımsız olarak alınıp satılabildiği borsa pazarıdır. Bu pazarda hak sahibi olan yatırımcılar, bedelli sermaye artırımına öncelikli katılma haklarını satarlar. Hakkı satın alan yatırımcı ya tekrar yeni pay alma hakkını satar ya da sermaye artırımına katılım tutarını yatırmak sureti ile bu hakkı kullanıp karşılığında pay alır.

Rüçhan Hakkı Nasıl Alınır?

Rüçhan hakkı elde etmek isteyen bir yatırımcı, bedelli sermaye arttırımı yapacak olan şirketin hisselerine sahip olmalıdır. Yatırımcı, Bedelli sermaye arttırma yapacak olan işletmenin hisse senetlerini sermaye artırımı yapılmadan bir gün önce ki işlem gününde seans kapanmadan hemen önce alınırsa bedelli sermaye artırımına katılır ve rüçhan hakkını kullanır.

Şirketin sermaye artırımı yapmadan önceki işlem gününde seansın kapanmasına 1 dakika kala alınan hisseler ve daha öncesinden alınan hisseler rüçhan hakkı kullanımına katılırlar. Sermaye artırımı yapıldığı anda elinde hisse senedi bulunmayan yatırımcılar yani daha önce yatırımcının elinde bulunan ve sermaye artırımından önce satılan hisseler rüçhan hakkı elde edemezler.

Rüçhan Hakkı Nasıl Kullanılır?

Yatırımcıların rüçhan haklarını kullanmaları için 2 seçenek bulunmaktadır. Bunlardan ilki şirketin belirlediği oranda hisse senedi sahibi olmak isteyen yatırımcı belirlenen bedeli ödeyerek yeni hisselerine sahip olur. İkinci seçenek ise elde edilen rüçhan hakları Borsa İstanbul Rüçhan Hakkı Kupon Pazar’ında alınıp satılabilmektedir. Yatırımcı elinde bulunan rüçhanları, Rüçhan Hakkı Kupon Pazar’ında satabilir yada elindeki hisse senedi oranı kadar alabilir. Yeni hisse sahibi olmak istemeyen yatırımcılar bu yöntemi kullanırlar. Hissesi Olmayan Rüçhan Alabilir mi?

Bedelsiz sermaye artırımından önce hisse senedi almayan, elinde bulunmayan yatırımcılar hisse bedelsiz bölündükten sonra oluşan rüçhan kuponlarını alıp satamazlar. Rüçhan hakkı öncelik hakkı olduğu için bu kuponları alıp satma işlemi elinde ilgili şirketin hissesi bulunanlar tarafından yapılır. Diğer bedelliye katılmayan yatırımcılar sadece şirketin hisse senetlerini alıp satabilirler.

Rüçhan Hakkı Kullanım Bedeli (Fiyatı) Nedir?

Rüçhan hakkı kullanım bedelini bir örnekle açıklarsam daha anlaşılır olacak. Örneğin ABC Şirketi Rüçhan Kullanım Bedeli olarak 1 TL’den %100 oranında bedelli sermaye artırımına karar verdi. Sizin elinizde de 100 Adet hisse senedi olsun. Bedelli sermaye arttırma %100 oranında olduğu için elindeki hisseleri 200 e çıkartmak ve şirkete ortaklık oranının değişmemesini isteyen bir yatırımcı 1 TL Kullanım bedeli ile 100 Adet yeni hisse senedi almak zorundadır. Hisse sayısı %100 oranında artacağı için bu yatırımcı yeni elde edeceği 100 Adet paya toplam 100 TL ödemelidir. Başka bir örnekle devam edeyim.

Örneğin XYZ şirketi 1 TL kullanım bedeli ile %170 oranında bedelli sermaye arttırma yaparsa ve sizin elinizde de 100 adet hisse varsa bedelli sonrası şirketin ortaklık oranında değişme olmasını istemiyorsanız bedelli sonrası elinizde 270 Adet hisse olmak zorundadır. (%170 artırımdan dolayı) aradaki 170 adet hisse senedine 1 TL bedel karşılığı toplam 170 TL ödeyerek ulaşabilirsiniz. Burada yayınlanan Rüçhan Kullanım Bedeli sermaye artırımı sonrası her bir hisse senedi için ödeyeceğiniz bedeldir. Bu bedel genelde 1 TL olarak yayınlanır.

Rüçhan Hakkı Kullanılmazsa Ne Olur?

Kullanılmayan rüçhan hakları birincil piyasada satışa sunulur. Bu satış sonrası elde kalan rüçhanlar, artan payları almayı taahhüt eden işletme tarafından satın alınır. Genellikle kalan rüçhanları şirketin kendisi alır. Yeri gelir rüçhan hakları satışa çıkarılır. Mesela o an size sunulan sermaye artırımına yetecek kadar paranız olmayabileceği gibi hiç kullanmak istemiyor da olabilirsiniz bu hakkı. Siz bu hakkı kullanmak isteyip istemediğinizi aracı kuruma bildirirsiniz. Gerçi genelde aracı kurum sizi arar: “Abi rüçhan hakkın var napalım” diye?

Evet derseniz hesabınıza nakit para yatırır sermaye artırımına katılırsınız ve yeni paylarınızı cebe atarsınız. Ama yok “satacağım” diyorsanız aracı kurum ya kendisi ya da uygun bulduğu bir müşterisi gelir bu rüçhan hakkını düşük de olsa para ile alır. Yani bundan çok bir para kazanamazsınız. İşte bu satılmayan haklar için borsamız Rüçhan Hakkı Kupon Pazarı diye de ayrı bir pazar açmıştır. Bu piyasada sadece ve sadece şirketlerin rüçhan hakları alınıp satılır. Her katılımcı da bu pazara katılabilmektedir. Bu hakları alabilmeniz için hisse kodunun sonuna R koymanız genelde yeterlidir.

Yatırımcının Kullanmadığı Rüçhan Kuponu Ne Olur?

Bedelli sermaye artırımı yapan şirketin rüçhan hakkı kullanım süresi sona ermeden bedeli karşılığında para yatırıp hisse senedi almamanız yada elinizde bulunan rüçhan kuponlarını satmamanız durumunda kuponlar iptal edilir. İptal edilen kuponlar daha sonra rüçhan hakkı kupon pazarı denilen pazarda 1 TL’den aşağı olmamak şartı ile satışa çıkartılır ve satılır.

6 Maddede Rüçhan Hakkı Nedir, Nasıl Kullanılır?

Bir şirketin bedelli sermaye artırımı yaparken, mevcut ortakların öncelikli olarak yeni hisselerden bedelli sermaye oranı kadar hisse senedi alma hakkını temsil eden menkul kıymete “rüçhan hakkı kuponu” denir.
Bedelli sermaye artırımında ortakların rüçhan hakkı kullanım süresi 15 günden az, 60 günden fazla olamaz.
Rüçhan hakkı kupon pazarı; rüçhan hakkı kullanım süresince, yeni pay alma kuponlarının Borsa İstanbul tarafından belirlenen süre içinde alım satımının yapıldığı pazardır. Bu pazar, rüçhan hakkı kullanım süresinin dolmasından önceki 5. iş gününe kadar açık kalır.
Şirket rüçhan hakkını, esas sözleşmesinde belirtilmesi şartıyla, hisse senedinin nominal değeri üzerinden yani primli kullandırabilir.
Elinde şirketin hisse senedini bulundurmayan bir yatırımcı, bu şirketin bedelli sermaye artırımına katılmak isterse, rüçhan hakkı kupon pazarından önce rüçhan hakkı kuponu satın alır ve sonra bedelli sermaye artırımına katılabilir.
Şirket; esas sözleşmede bulunması şartıyla, mevcut ortakların rüçhan hakkı kullanımını sınırlayarak, birincil piyasada primli olarak satabilir.

👉 Öğrenci Gündemi’ ni İnstagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız