Savcı Nedir? Nasıl Savcı Olunur?

Savcı Nedir?

Savcı; ihbar, şikayet ya da farklı bir kanal aracılığı ile kanuna aykırı bir durum tespit ettiği zaman, konuyu hukuk çerçevesinde inceleyip, araştırma ve soruşturma yapan kişidir. Savcılar, kanunlarda kamu davası açılmasının gerekli olduğu durumlarda, şikayet olmasa dahi araştırma ve soruşturma yapabilir. Savcıların başlıca görev ve sorumlulukları şöyle sıralanır;

1. Dava konusu taraflar ile ilgili kanıtların toplanmasını sağlamak,
2. Kasten adam öldürmek ya da taksirle adam öldürmek gibi olaylarda ölen kişilerin adli muayenesini takip etmek,
3. İddianame hazırlamak,
4. Mağdurların ya da kamunun haklarını savunmak.

Kimler Savcı Olabilir?

Türkiye’nin mevcut yasal rejiminde birkaç farklı savcı çeşidi bulunur. Bunlardan ilki ve en bilineni cumhuriyet savcılarıdır. Bir kişinin cumhuriyet savcısı olabilmesi için üniversitelerin 4 yıllık Hukuk Fakültesini tamamlaması gerekir. Adalet Bakanlığı ve ÖSYM’nin ortaklaşa düzenlediği sınavda başarılı olan hukuk mezunları, stajyer savcı olarak çalıştıktan sonra asli görevli olarak atanır. İl ya da ilçe cumhuriyet savcıları, mesleki ilerleyişlerine ve yeteneklerine göre yargıtay gibi kurumlarda da çalışabilir.

Diğer bir savcı çeşidi ise danıştay savcılığıdır. Danıştay savcısı olmak isteyen kişiler ise öncelikle Hukuk Fakültesi ya da İktisadi ve İdari Bilimler, İktisat ve Maliye gibi fakültelerin 4 yıllık öğretim programlarını tamamlamalıdır. İlgili bölümlerden mezun olan kişiler, Adalet Bakanlığı ve ÖSYM tarafından hazırlanan sınavdan başarılı olduktan sonra da stajyer idari hakim olarak çalışır ve gerekli şartları yerine getirdiği zaman idari hakim olarak çalışır. İdari yargı alanında yeterli tecrübeye ve mesleki gelişime sahip olduktan sonra ise Danıştay savcısı olarak atanır.

Savcı Olmak İçin Gerekli Şartlar Nelerdir?

Savcı olabilmek için adaylık döneminin geçirilip, yasalar ile belirtilen koşullara göre ehliyetin kanıtlanmış olması gerekmektedir. Peki, nedir bu şartlar? Öncelikle 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunun 7. Maddesine göre savcı adayları Devlet Memurları Kanunundaki Genel İdare Hizmetleri Sınıfına dahildirler ve savcılığın sınıf ve derecelerine dahil olmazlar ve haklarında, Devlet Memurları Kanununun bu Kanuna aykırı olmayan hükümleri uygulanmaktadır.

Savcı adayı olabilmek için yine 5614 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu’nun 8. maddesinde sıralanmış koşullara uygun olmak gerekmektedir. Bu koşulların en başında Türk vatandaşı olmak yer alır. Bir diğer koşul ise giriş sınavının yapılacağı yılın ocak ayının birinci günü itibarıyla otuz beş yaşını doldurmamış olmaktır.

Savcılık kariyerine adli yargıda başlamak isteyenlerin yurt içinde ya da yurt dışında bir hukuk fakültesini bitirmiş olmaları ve bitirdikleri hukuk fakültesinin yurt  dışında olması halinde ülkemizde verilen farklı dersleri ek olarak başarı ile tamamlamaları gerekmektedir. Savcı adaylarının kamu haklarından yasaklı olmayanlar arasında seçildiği de unutulmamalıdır.

Savcı olmak ve askerlik hizmeti ile ilgili madde de savcı adayı olarak gösterilebilmek için askerlik ile bir ilginin bulunmaması şartını belirtilmektedir. Bu durumda askerlik için düzenlenmiş muvazzaflık hizmetini yapmış olmak ya da ertelenmiş veya yedeğe geçirilmiş olmak gerekmektedir.

Savcı adayı olarak gösterilirken yurdun her yerinde hizmet verebilme yetisi aranmaktadır. Bu durumda bu hizmeti uygun şekilde yerine getirilmesini engelleyecek vücut ve akıl hastalığı ya da engelliliği, alışılmışın dışında çevrenin yadırgayacağı şekilde konuşma ve organlarının hareketini kontrol zorluğu çekmek gibi engeli bulunmamak da savcı adaylarında aranan bir diğer şarttır.

Avukat olarak çalışan kişilerin savcı adaylığına başvurabilmeleri için bu şartların yanında en az üç sene avukatlık yapmış olmaları şartı da aranmaktadır.

Savcı adaylarını adaylık yolunda bekleyen yazılı bir mülakat vardır. Savcı adayı olarak gösterilebilmek için bu sınavın başarı ile geçilmesi gerekmektedir.  Bu yazılı mülakat Adalet Bakanlığı ile imzalanması gereken bir protokole göre Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılmaktadır. Genel yetenek – genel kültür ve alan bilgisi olmak üzere iki aşamadan oluşan yazılı sınavın süresi geçtiğimiz yıllarda 130 dakika olarak belirlenmiştir.

Savcı adaylarının gireceği yazılı sınavda Türkçe, Matematik, Türk Kültür ve Medeniyetleri, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ve Temel Yurttaşlık Bilgisi sorularından oluşan genel yetenek ve genel kültür konuları başta olmak üzere adli ve idari yargı konularından oluşmaktadır. Bu konulara örnek vermek gerekirse vergi hukuku, ceza hukuku, borçlar hukuku başta gelen konular olarak söylenebilir. Sınavın puanlama şekli yetenek ve genel kültür soruları yirmi ve hukuk alanı ile ilgili sorular seksen olacak şekilde dağıtılmıştır. Bu sınavı başarıyla geçmek için gereken puan 70 olup, 70 veya üzerinde puana sahip adaylar mülakata davet edilir.

Yazılı sınavın ardından sözlü mülakata davet edilen savcı adayları, şu konularla ilgili sorularla karşılaşır:

• Şüpheli alacaklar,
• Yetki genişliği,
• İdari vesayet,
• Tam yargı davasında tazminatın şartları,
• Sebep ikamesinin muhakeme hukukundaki yeri,
• İdari yargıda savunmanın genişletilmesi,
• Diğer kamu görevlileri,
• Sevr antlaşması, idarenin mali sorumluluğu,
• Meclisin hükümeti denetleme yolları,
• Anayasada temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılması,
• Kabahatler kanununda mülkiyetin kamuya geçirilmesi,
• İdari yargıda yetki,
• Vergiyi doğuran olayda ispat külfeti,
• Yetki görev gaspı,
• Ağır ve bariz yetki tecavüzü,
• Vergide zaman aşımının yargılamaya etkisi,
• Avrupa Birliği’nin yargı organı,
• Holokost,
• Anayasada kamulaştırma hükümleri,
• İnterpol ve kırmızı bülten,
• Anayasa bireysel başvuru,
• Adli yargıda asli görev ve yetkili mahkeme,
• Belediye başkanın görevine son verilmesi,
• Yüce divanda iddia makamı,
• Yeni anayasa yapımında ilk 3 maddenin değiştirilip değiştirilmeyeceği,
• Gümrük kanunu,
• Gümrüğe mal tesliminde fiyat tespit ederken nelere dikkat edilir,
• Yargıtay ve Danıştay’daki kısmı düzeltmeyi karşılaştır,
• Kamu görevlilerine anayasada sağlanan güvenceler,
• İdarenin taktir yetkisi olduğunu nasıl anlarız,
• Görev ve yetki üç usul bakımından karşılaştırmalı olarak açıklama,
• İhtiyati haciz ödeme emri genel işlem koşulları.

Savcı Adaylarının Atanması Nasıl Yapılır?

Savcı adaylarının sayısı her yıl ihtiyaç durumuna göre Adalet Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. Belirlenen bu sayı, belirlenen boş kadroların derecesi, unvanı, sınıfı ve adaylarda aranan şartlar ile birlikte başvuru tarihinin bitiminden en az on beş gün önce ülke içerisinde tirajı en yüksek beş gazetenin birinde yayınlanmaktadır. Bu ilanlar aynı zamanda bir defa olmak üzere Adalet Bakanlığı İnternet sitesinde de online olarak yayınlanmaktadır.

Savcı adaylarının atanması daha önce de bahsettiğimiz sınavda en yüksek puanı alan adaylardan başlamak üzere sıra ile gerçekleştirilmektedir. Sınava giren adayın savcı olarak bir yere atanabilmesi için bahsi geçen sınavdan en az yetmiş puan alması gerekir.

İlginizi Çekebilir  👇

👉 Başsavcı Nasıl Olunur? 

👉 Vali Nasıl Olunur? 

👉 Öğrenci Gündemi’ ni İnstagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız