Kuduz Nasıl Bulaşır, Belirtileri Nelerdir? Kediden Kuduz Bulaşır mı?
Kuduz Nasıl Bulaşır, Belirtileri Nelerdir? Kediden Kuduz Bulaşır mı?. Tehlikeli bir virüs olarak bilinen Kuduz, küçük yaşta bir çocuğa bulaşması ve ne yazık ki çocuğun kısa sürede hayatını kaybetmesi sonucunda en çok merak edilenler arasında yer aldı. En çok merak edilenlerden biri de Kediden Kuduz Bulaşır mı?. Gelin birlikte Kuduz virüsü Nedir, Kuluçka Süresi Ne kadardır? öğrenelim.
Kuduz Nedir, Nasıl Bulaşır?
Bitlis‘ de meydana gelen kuduz vakası sonrasında bir çocuğun hayatını kaybetti ve bunun üzerine Türkiye’ de ki kuduz vaka sayıları araştırılmaya başlandı. Bununla birlikte Kuduz Nedir, Nasıl Bulaşır? merak edilmekte. Bu yazımızda son günlerde en çok araştırıla kuduz hakkında tüm bilinmesi gerekenleri paylaşacağız. Öncelikle belirtelim ki Kuduz, insan ve memeli hayvanların çoğunda beyin dokusunda iltihap meydana getiren, zoonotik (hayvanlardan insanlara bulaşan) bir hastalıktır. Aynı zamanda bilmenizde fayda var ki bu viral hastalık, insanlar da dâhil olmak üzere tüm memelilerin merkezi sinir sistemini etkiler. Hastalığın belirtileri ortaya çıktığında kuduz hemen hemen her zaman, hem hayvanlar hem insanlar için ölümcüldür.
Kuduz Nasıl bulaşır? sorusuna kısaca cevap verecek olursak Hayvanlardan insanlara bulaşan kuduz, enfekte canlının salyasından, ısırmasından geçebilen tehlikeli bir virüstür. Hastalığa karşı aşı uygulaması olsa da zamanında yapılmayan aşı kuduz hastalığında etkili olmuyor. Tanısı zor konulabilen hastalık için temas olduğu ilk anda aşılama yapılmalı. Kuduz bir hayvanın; Isırması veya tırmalaması, Salyasının sıyrık veya çatlak deriye, göz, ağız ve buruna temas etmesi, Etinin ve sütünün çiğ olarak tüketilmesi ile bulaşır.
Daha da açacak olursak, Kuduz virüsü, enfeksiyona maruz kalmış hayvanın tükürüğü ile yakın temas, ısırığı, çiziği ve tahrip olmuş cilt/mukoza zarını yalaması yoluyla hayvanlardan başka hayvanlara veya insanlara bulaşır. Köpekler, virüsün en yaygın kaynağıdır ve tüm insan kuduz ölümlerinin % 95’inden fazlasından sorumludur.
Yaban hayat popülasyonu da kuduz virüsünün bulaşması için bir kaynak olarak hizmet eder. Hastalığın bulaşmasında en çok etkisi olan yaban hayvanları Doğu Avrupa’da rakun köpekleri ve tilkiler; Kuzey Amerika’da kokarcalar ve yarasalar; Afrika ve Asya’da çakallar ve firavun fareleri; Latin Amerika’da yarasalar; Porto Riko ve diğer Karayip Adaları’nda firavun fareleri; Güney Kore’de ise rakun köpekleridir.
Kuduz evcil hayvanlara, hastalığı taşıyan hayvanlarla doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Hastalık insanlara ise kuduzlu bir hayvan ile temas veya kontamine olmuş evcil hayvanlarından bulaşabilir. Evcil hayvanlardan veya yaban hayattan enfeksiyon alma riskini düşürmek ve bu ölümcül hastalıktan korunmak için alınabilecek en iyi önlem hayvanların aşılanmasıdır.
Kuduz Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Hayvanlarda Kuduz Belirtileri;
- Hayvanın huyunda veya hareketlerinde değişimler, korkaklık, sinirlilik ve saldırganlık görülebilir.
- Hayvanda genellikle şiddetli ısırma isteği bulunur.
- Vücudunda felçler, yutkunma güçlüğü, salya akması, kasılmalar görülebilir.
*Bu belirtileri gösteren hayvanlardan uzak durulmalı ve en kısa sürede İl/İlçe Tarım ve Orman Müdürlüklerine haber verilmelidir.
İnsanlarda Kuduz Belirtileri;
- Isırılan vücut bölgesinde duyu değişikliği,
- Parezi veya paralizi (Felç),
- Yutma güçlüğü,
- Sudan korkma,
- Bilinç kaybı,
- Kasılmalar,
- Kaygı bozuklukları.
- Halsizlik
- Ateş
- Baş ağrısı
- Ajitasyon
- Akıl karışıklığı
- Anksiyete
- Aşırı tükürük üretimi
- Halüsinasyonlar
- Hiperaktivite
- Isırılan bölgede duyu değişikliği
- Kısmi felç
- Kusma
- Mide bulantısı
- Uykusuzluk
- Suya karşı korku duyma
- Yutma güçlüğü ve yutma güçlüğü nedeniyle sıvı içmeye karşı geliştirilen korku hissi bulunur.
- Yaranın etrafında kaşıntı
Hastalığın belirtileri ortaya çıktıktan sonra, hastalık neredeyse hem hayvanlar hem de insanlar için öldürücüdür. Kuduz tanısını klinik gözlemlere dayanarak yapmak zordur ve tanı çoğunlukla güvenilmezdir. Hayvanlarda en güvenilir kuduz işaretleri şiddetli davranış değişiklikleri ve açıklanamayan ilerleyici felçtir. Hastalık hayvanlarda saldırgan davranış ve/veya letarji ve felç belirtileri gösterebilir.
İnsanlarda kuduzun ilk bulguları baş ağrısı, ateş, kaygı ve karıncalanma veya ısırık bölgesi yakınlarında değişen duyarlılıklar olabilir. İnsanların çoğunda aynı zamanda göz bebeklerinin genişlemesi, ses ve ışığa alışılmadık duyarlılık, değişen vücut sıcaklığı, nöbetler, halüsinasyonlar ve hidrofobi (suyla temasta hatta su gördükten sonra spazmlar) görülür. Hem insanlarda hem de hayvanlarda kuduz felçten komaya, daha sonra ölüme neden olur.
Hastalığın Tanısı Nasıl Konulur?
Kuduz hastalığının kesin tanısı laboratuvar teşhisiyle konulmaktadır. Kuduz olduğundan şüphelenilen bir hayvan tarafından ısırılması veya temas edilmesi durumunda ya da Kuduz bulgularının çok erken tespit edilmesi durumunda. Fakat insanlarda ve hayvanlarda doğrulayıcı teşhis ancak ölüm sonrası yapılabilir.
Kediden Kuduz Virüsü Geçer mi?
Köpek, kedi, keçi, at, eşek, inek gibi evcil hayvanlar ile kurt, tilki, çakal, domuz, ayı, sansar, kokarca, gelincik, kirpi, köstebek gibi yabani hayvanlar kuduza yakalanabilir. Ancak kuduz sıklıkla köpeklerden bulaşıyor.
Hastalığın Tedavisi Var Mıdır?
Kuduz, kliniği geliştikten sonra ölümle sonuçlanan bir hastalık olup, tedavisi bulunmamaktadır. Ancak belirtilen kuduz bulaşma yollarından birine maruz kalınmışsa, kişi kuduzu önlemek amacıyla mutlaka sağlık kuruluşuna müracaat etmelidir. Sağlık kuruluşunda planlanan kuduz profilaksisi (kuduz aşısı vb.) uygulamaları ile kuduz önlenebilir.
Kuduz Hastalığından Korunmak İçin Neler Yapılır?
Kuduz, ölümle sonuçlanan bir hastalık olduğundan, korunma yaklaşımları hayat kurtarıcıdır. Bu nedenle;
- Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla iyice yıkanmalı, yıkama işlemi bittikten sonra alkol veya tentürdiyot gibi iyotlu antiseptikler uygulanmalıdır.
- Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
- En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
- Evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, özellikle geceleri serbest bırakılmamalıdır.
- Kedi ve köpeklere her yıl mutlaka kuduz aşısı yaptırılmalıdır.
- Çevrede hasta, garip davranış sergileyen veya ölmüş hayvanların görülmesi halinde bunlara yaklaşılmamalı ve ilgili yerler (Belediyeler, Muhtarlıklar İl, İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri) haberdar edilmelidir.
- Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama, kuduz riskli teması olanlara da hekim değerlendirmesine göre temas sonrası kuduz aşılaması uygulanmalıdır.
Kuduz Aşısı Uygulanması Gerektiren Durumlar Nelerdir?
Köpek, kedi, sığır gibi kuduza yakalanma ihtimali olan hayvanların ısırıkları, yeri ne olursa olsun kuduz için risk oluşturur. Isırık dışında kuduz olma ihtimali olan hayvanın tırmalaması, salya, tükürük, hayvanlara ağız yoluyla verilen canlı aşı yemleri gibi mikroplu olabilecek materyalin, vücuttaki açık yara ve müköz membranlarla (vücudun ağız, burnun içi, mide ve barsak gibi alanlarını döşeyen zar tipi) teması da risk oluşturur. Kuduz riskli temas sonrası aşılamaya olabildiğince erken başlanmalıdır.
Kuduz hastalığında kuluçka süresi çok değişken olduğundan, kuduz riskli temas sonrası aradan geçen süreye bakılmaksızın temas kategorize edilerek uygun aşılamaya başlanmalıdır.
*Unutmayınız: Kuduzun bulaşma yollarından birisiyle karşı karşıya kalındığında en yakın sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir. Doktor tarafından belirlenen takvime uyularak kuduz aşıları gününde yaptırılmalıdır.
Kuduz Aşısı Uygulaması Gerektirmeyen Durumlar Nelerdir?
- Ülkemizde ve dünyada bugünkü verilerle fare, sıçan, sincap, hamster, kobay, gerbil, tavşan, yabani tavşan ısırıklarında insana kuduz geçişi gösterilmemiştir. Bu nedenle hayvan sağlığı ile ilgili kurumlar özel bir veri bildirmedikçe, bu tür hayvan ısırıklarında,
- Bugünkü verilerle, ülkemizde eve giren yarasaların ısırığı veya evde yarasa bulunması durumunda (doğal ortamdaki mağaralarda olan yarasa teması vaka temelli değerlendirilir),
- Soğukkanlı hayvanlar (yılan, kertenkele, kaplumbağa vb.) tarafından ısırılma durumunda,
- Kümes hayvanları ısırıklarında,
- Sağlam derinin yalanması, hayvana dokunma veya besleme,
- Bilinen ve halen sağlam bir kedi veya köpek tarafından 10 günden daha önce ısırılmış veya temas etmiş olanlara,
- Daha sonra kuduz olduğu anlaşılan bir hayvanı beslemiş olmak, kan, süt, idrar ve dışkısıyla kişinin sağlam derisinin temas etmiş olması, pişmiş etini yemiş, kaynatılmış sütünü içmiş veya bu sütle yapılan süt ürünlerini tüketmiş olmak,
- Kuduz hastasına rutin bakım yapan sağlık personeline riskli teması olmadıkça (müköz membran veya bütünlüğü bozulmuş deri teması, ısırma vs.) kuduz aşısı yapılmasına gerek yoktur.
Kuduz Hastalığı Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Kuduz Riskli Temasa Maruz Kalan Kişiye Ne Zaman Aşı Başlanmalıdır?
Kuduz Aşısı Kimlere Yapılır?
Kuduz Aşılaması Devam Eden Kişi Yeni Bir Temasa Maruz Kalırsa Ne Yapılır?
Temas Öncesi Aşılama Kimlere Yapılır?
Hastalığın Tedavisi Var Mıdır?
Kendiniz Veya Evcil Hayvanınızın Kuduz Hastalığına Maruz Kaldığından Şüpheleniyorsanız Ne Yapmalısınız?
Kuduz Belirtileri Kaç Günde Ortaya Çıkar?
Kuduz Aşısı Ne zaman Kimlere Yapılır?
Kuduz Aşısı Nasıl ve Kaç Doz Yapılır?
Kuduz Aşısı Ne Kadar Korur?
Kuduz Olan Kişiye İlk Önce Ne Yapılmalı?
Kuduz Olan İnsan Başkasına Bulaştırır mı?
Kedi Tırmalaması Kuduz Yapar mı?
Kuduz Hastalığı Kendi Kendine Geçer mi?
Kuduz Testi Nasıl Yapılır?
Kuduz Aşısı İnsanı Ne Kadar Korur?
Kuduz Cinsel İlişki İle bulaşır mı?
Kuduz Yarası Neden Dikilmez?
Kuduz virüsü Kaç Derecede Ölür?
Kuduz Belirtileri Kaç Günde Ortaya Çıkar?
Kuduz Aşısı Kuduzdan Korur mu?
İlginizi Çekebilir 👇
👉 Kanser Kaşıntısı Nasıl Olur?
👉Öğrenci Gündemi’ ni İnstagram’dan Takip Etmek İçin Tıklayınız
